Thời sinh viên mình đã rất thích loài hoa Sainpaulia dù hồi đó ở Hà Nội chỉ có duy nhất Saintpaulia mầu tím. Giống nguyên thủy của Saintpaulia vốn có mầu tím nên cây còn có tên tiếng Anh là African Violet, hồi ấy ở Hà Nội người ta gọi nó là Nữ hoàng châu Phi.
Đầu những năm 90, ở Hà Nội có Công ty Javeco ở Phạm Ngọc Thạch làm loại hoa này nhưng số lượng cũng không nhiều. Người chơi hoa Hà Nội khi đó ít ai chịu bỏ ra 30.000 đ để mua về chậu hoa nhỏ xíu như thế này. Hầu như chỉ có dân chơi cây cảnh nội thất hay những người lẩn thẩn mà thích đủ thứ như mình mới ham sưu tầm ba cái giống này.
Tử linh lan hoa kép, xanh viền trắng
Bẵng đi vài năm, đến năm 1996 trên Tạp chí Việt Nam Hương Sắc có bài viết về một nghệ nhân cao tuổi trồng hoa đã nhân giống thành công với số lượng khá lớn loại hoa Lan tím châu Phi. Kể cũng lạ cho cái dân mình, hơi tí là lại gán cho một loại cây hay hoa nào đó một cái tên chẳng liên quan gì. Nào là Lan tím châu Phi (để gọi cho African Violet), nào là Hồng leo Nhật bản (cho cái cây Tầm xuân ngoài bờ rào quê mình), rồi thì Tuy luýp leo Hà Lan (mà thực ra em nó là cây Đậu biếc),.... thế nên mình dự vụ này chắc cũng là ảo tung chảo thôi.
Cho đến một hôm anh bạn mình lôi đến nhà ông cụ ấy thì mình mới ớ ra là cụ ấy trồng thật.
Nể phết vì hồi đó là năm 1996 mà lão nông đó đã dùng trấu hun để trồng AV. Mà cây thì tốt cực luôn, xanh cứ gọi là. Cụ ấy còn khoe lấy được hạt để gieo nữa mới ác chứ. Thật đáng để học cái tinh thần tiếp thu cái mới của cụ so với tuổi và tập quán canh tác nông nghiệp ở ngoài này.
Lễ mễ khuân về mấy chậu Nữ hoàng châu Phi của cụ đem về trồng để so sánh với cây của Javeco nhân bằng nuôi cấy mô. Kết quả sau mấy tháng thì cây của cụ vẫn còn tốt chán. Vậy là yên tâm cái anh African Violet này có thể thích nghi tốt với khí hậu Việt Nam. Yên tâm mà chơi rồi ....
Đến giờ ở Hà Nội AV được gọi là Tử Linh Lan. Cái tên khá hay cho một loài hoa đa dạng và đa sắc như thế này.
Tử linh lan hoa kép, hồng phấn
Sau vài thử nghiệm với Tử Linh Lan, mình lại nhảy qua chơi Hoa Thượng Tiễn theo ông bạn. Ông bạn này có mấy tuyệt chiêu nhân giống loài hoa này và nhanh chóng có một bộ giống Hoa Thượng Tiễn đơn kép, các mầu đủ cả. Hoa Thượng tiễn sau này có nhiều tên nữa là Hoa Chuông, Hoa Tai Voi, Hoa Hồng Xiêm (ở Sa Đéc các nhà vườn vẫn gọi tên này), Hoa Tử La Lan.
Theo thời gian, sở thích có thay đổi, mình chuyển qua chơi Lan, Xương rồng và cây mọng nước, cây thế,... Và tình cờ trong những lần đi Trung Quốc tìm cây, mình gặp lại những cây Tử Linh Lan ngày nào
Tử linh lan trắng tinh khôi Nhưng thật bất ngờ vì Tử Linh Lan đa dạng hơn mình tưởng rất nhiều. Hoa Tử Linh Lan có cả dạng hoa đơn và hoa kép, mầu sắc cũng khá đa dạng và nhiều mầu khá lạ.
Thích nhất là mấy bông Tử Linh Lan mầu xanh tím kiểu như thế này
Cho đến những bông Tử Linh Lan với mầu loang khá lạ mắt
Tử linh lan đơn, hồng loang
Cũng lạ nữa với cánh hoa Tử Linh Lan mầu xanh viền trắng
Cuối cùng sau nhiều năm mình lại có được bộ sưu tập hoa Tử Linh Lan bù lại cho cái ngày xưa ơi thiếu đủ thứ mà thích cũng đủ thứ.
TungLam Garden