Rầy chổng cánh (Diaphorina  citri) là một lòai rầy thường gây hại trên những cây thuộc nhóm cam quýt (Citrus spp.) như cam, quýt, chanh, bưởi… trong đó có cả một số cây kiểng cùng nhóm như cần thăng, kim quýt, nguyệt quới. Ngòai gây hại trực tiếp cho cây, chúng còn là môi giới truyền vi khuẩn Liberobacter  asiaticum gây Bệnh vàng lá Greening cho nhóm cây này, bằng cách khi chích hút nhựa của những cây đã bị nhiễm bệnh rầy mang theo vi khuẩn vào tuyến nước bọt, nhân mật số lên trong đó, đến khi tấn công những cây khỏe (chưa nhiễm bệnh) chúng sẽ truyền vi khuẩn gây bệnh cho cây khỏe này.

Con trưởng thành của chúng dài khỏang 2,5-3mm, thân và cánh có mầu nâu xám, xen với những vệt trắng vàng, cánh sau ngắn hơn cánh trước. Khi đậu cả cơ thể và cánh chổng ngược lên trời làm thành một góc khỏang 40-45 độ so với bề mặt lá, cành non (đây là đặc điểm nhận diện dễ nhất, vì hầu như chỉ có lòai rầy này có cách đậu như vậy). Chúng thường đẻ trứng rải rác hoặc thành từng chùm (đám) trên đọt non hoặc cuống lá non, gân lá.

Trứng rất nhỏ, hình bầu dục có đầu nhọn (giống như trái lê), dài khỏang 0,2-0,3mm, dính thẳng vào mặt lá, mầu vàng tươi

Ấu trùng có 5 tuổi, hình bầu dục, dẹp, mới nở có mầu vàng, ít di chuyển. Từ tuổi 3 trở đi mầu sắc thay đổi từ vàng xanh, đến vàng xám, mầm cánh phát triển che hết một phần cơ thể. Sống tập trung trên đọt, lá non và tiết ra những sợi sáp mầu trắng che phủ. Cả trưởng thành và ấu trùng đều tập trung chích hút nhựa trên các đọt non, lá non, làm cho những bộ phận bị hại trở nên vàng úa, nếu nặng lá, đọt non có thể bị rụng, cây còi cọc, không cho bông hoặc cho bông nhỏ, xấu, rụng sớm…

Để phòng trị rầy chổng cánh cho cây nguyệt quới bạn có thể áp dụng một số biện pháp sau đây:

- Không nên trồng nguyệt quới trong hoặc gần các vườn trồng cam quýt, chúng sẽ bị lây lan rầy từ những cây này sang  gây hại cho cây nguyệt quới của bạn.

- Kiểm tra cây nguyệt quới thường xuyên, nhất là vào các đợt cây ra đọt, lá non, ra bông để phát hiện sớm và phun thuốc diệt trừ rầy kịp thời. Khi phát hiện có nhiều rầy bạn có thể dùng một trong các lọai thuốc như : Applaud 10WP; Applaud mipc; Trebon10EC; Bassa 50EC; Bascide 50EC; DC-Tron Plus 98.8EC; Butyl 10WP...để phun xịt. Nếu cây đã bị rầy gây hại nặng thì sau khi phun xịt thuốc nên bón bổ xung thêm phân để cây nhanh phục hồi. Do nguyệt quới là cây kiểng, thường được trồng gần nơi ở của người, vì thế khi phun xịt thuốc bạn phải hết sức chú ý không nên để thuốc bay bừa bãi vào chỗ ở và sinh họat của gia đình.

VŨ NGỌC