Hoa lan đẹp, quý phái, dễ thương… và đặc biệt có những loài giữ được hoa rất lâu tàn, có khi đến hàng tháng, như loài Dendrobium nên được nhiều người chơi hoa ưa thích. Tuy nhiên, do đây là một loài hoa tương đối mới lạ đối với nhiều người chơi hoa “tài tử” nên nhiều người chưa biết cách chăm sóc chúng. Vì thế, họ thưởng thức, ngắm nhìn những bông hoa có sẵn trên cây khi mới mua về, sau đợt hoa này tàn thì không thấy tiếp tục ra hoa nữa, hoặc có khi mua cây lan con về trồng nhưng chờ mãi chẳng thấy chúng ra hoa. Qua tìm hiểu thực tế trong những người chơi lan “tài tử” chúng tôi thấy: lan không ra hoa có thể do nhiều nguyên nhân, chẳng hạn như cây chưa trưởng thành, lan rừng được nhập từ xứ lạnh về trồng ở xứ nóng…;trong đó, việc không bón đúng loại phân theo yêu câu của từng giai đoạn sinh trưởng của cây lan là một trong những nguyên nhân thường gặp nhất.
Cũng giống như nhiều loại cây trồng khác ở mỗi giai đoạn sinh trưởng của cây lan cũng cần có một số lượng và tỷ lệ phân bón thích hợp. Nếu không đáp ứng được yêu cầu này thì quá trình sinh trưởng và phát triển của cây lan sẽ bị ảnh hưởng, mà thể hiện rõ nhất là việc không ra hoa, hoặc có hoa nhưng hoa nhỏ, xấu, dễ rụng… Trong phân bón người ta thường quan tâm nhiều đến ba nguyêntố đa lượng là Đạm, Lân và Kali.
Đạm là nguyên tố có tác dụng làm cho cây tăng trưởng nhanh, ra chồi, ra lá mạnh nên phù hợp để bón cho cây lan con đang thời kỳ tăng trưởng để kích thích cây ra chồi non, ra lá, ra rễ… làm cho cây phát triển nhanh. Thiếu Đạm cây sẽ ốm yếu, lá nhỏ, già nua nhanh, lá bị vàng…
Phân Lân có tác dụng kích thích, thúc đẩy quá trình hình thành hoa cho cây lan, đồng thời giúp cây nảy chồi và ra rễ mạnh, giữ cho hoa đỡ rụng. Thiếu Lân cây lan sẽ không lớn, cằn cỗi không ra hoa được, lá xanh đậm hoặc tím, rễ ít phát triển, không có chồi non và cây dễ bị bệnh.
Phân Kali có tác dụng làm cho cây lan cứng cáp, thúc đẩy ra chồi mới, giữ cho hoa lâu tàn, mầu sắc tươi đẹp… Thiếu Kali cây lan sẽ không phát triển được, cây yếu ớt, hoa mau tàn và mầu sắc hoa không đẹp, dễ bị bệnh.
Trên thị trường hiện nay có bán khá nhiều loại phân hỗn hợp có chứa nhiều nguyên tố đa lượng và vi lượng (với những tỉ lệ khác nhau). Với lan chúng ta nên chọn và sử dụng các phân sau đây:
1) NPK 30-10-10: Là loài phân giúp cây tăng trưởng mạnh; vì, chúng có chứa nhiều Đạm. Trong thành phần của chúng chứa tới 30% Đạm, nhưng chỉ có 10% Lân và 10% Kali. Loại phân này sử dụng cho cây lan con, chồi non mới tách, để cây ra rễ, nhẩy con, ra lá và phát triển thân cây…
2) NPK 10-30-10: đây là loại kích thích thúc đẩy quá trình hình thành hoa ; vì, chúng chứa nhiều Lân. Trong thành phần của chúng chỉ có 10% Đạm và 10% Kali, nhưng lại có đến 30%Lân. Loại phân này sử dụng cho cây lan đã trưởng thành để kích thích cho cây ra hoa, giúp cho phát hoa dài, siêng hoa và nhiều hoa …
3) NPK 10-10-30: Loại phân này giữ cho mầu sắc của hoa đẹp và lâu tàn, và trong thành phần của chúng có tỉ lệ Kali rất cao (30%) so với hai loại phân kia, mỗi loại chỉ có 10%. Sử dụng khi xuất hiện phát hoa, làm cho cây đứng vững, vòi hoa dài, thẳng, hoa đẹp, lâu tàn …
Ngoài những loại phân vừa nêu trên, trên thị trường còn có nhiều loại phân hỗn hợp có tỷ lệ N, P, K khác nhau, chúng ta cũng có thể chọn để sử dụng, nhưng phải đảm bảo nguyên tắc là khi cây còn nhỏ phải dùng loại phân có tỷ lệ Đạm cao để giúp cho cây tăng trưởng mạnh. Khi cây đã trưởng thành phải dùng loại phân có tỷ lệ Lân cao để kích thích thúc đẩy quá trình hình thành hoa. Và khi cây đã bắt đầu ra hoa thì phải dùng loại phân có tỷ lệ Kali cao để hoa đẹp và lâu tàn.
Nguyên Bình
