Trong những lần về thăm quê hương năm 2005-2009 và 2010 chúng tôi đã thấy tận mắt cả 4 cây lan này, nhưng tại Hoa Kỳ chỉ mới xuất hiện 2 cây Paphiopedilum helenae và Renanthera citrina.

Gần đây, anh Ngô Quý Tạo một hội viên trẻ tuổi của Hội HLVN đã mang cho tôi xem một cây lan mà anh nghĩ rằng có thể là cây Renanthera annamensis một cây đặc hữu chỉ mọc tại Đà Lạt.

Cây lan này cao chừng 15 phân, lá xanh tốt, trồng trong một chiếc chậu đất khá lớn, với một chùm hoa dài tới 45 phân, quá khổ so với thân cây. Sắc hoa mầu vàng chanh đậm mang theo những chấm đỏ thẫm tuyệt đẹp, khác hẳn với những cây Renanthera citrina thông thường.

Đặc biệt cây lan này có một bông hoa dị dạng (peloric) với 8 cánh. Anh Tạo cho biết anh đã mua cây lan này tai gian hàng của Los Osos Orchid tại cuộc triển lãm hoa lan tại Westminster Mall hồi đầu năm.

Anh Tạo cũng có một cây lan khác nhưng chùm hoa ngắn hơn và mầu sắc cũng nhạt hơn, nên anh nghĩ cây này có thể là cây Renanthera annamensis chăng?

Tháng 3 năm 2010, khi tới thăm vườn lan của anh Nguyễn hữu Vinh ở Đà lat tôi cũng thấy một cây Renanthera hoa mầu vàng chanh đậm, thân cây và chùm hoa dài gần 1 thước. Nghĩ rằng có thể là cây Renanthera annamensis, nhưng khi hỏi lại anh cho biết là mua tại miền Bắc chứ không phải là cây mọc tại núi rừng Đà Lạt như trong các sách vở đã ghi. Hỏi giáo sư Leonid Averyanov người biết rành rẽ về các cây lan Việt Nam, ông nói đó chỉ là cây Renanthera citrina mà thôi.

Tìm hiểu kỹ càng về 2 cây lan này, tháng 1 năm 2011 chúng tôi có viết bài "Nghi vấn về cây Rananthera annamensis" xin xem trên www.hoalanvietnam.org sẽ thấy rõ.

Phải chăng là một sự lầm lẫn nào đó. Chẳng lẽ từ năm 1907 đến nay, 105 đã qua mà không ai tìm thấy cây Renanthera annamensis ở khắp núi rừng Đà lạt, Lâm Đồng, Bảo Lộc hay sao?