Chúng ta có thể trồng lan trên bao lơn, ban công (Balcony) hay sân thượng được hay không? Tại sao lại không nhỉ. Một vài bạn trồng lan nơi này không được, nhưng nhiều người khác đã thành công mỹ mãn.

Trong dịp trở về quê hương thăm các bạn lan ở Hà Nội, Nam Định, Huế v.v... chúng tôi đã thấy khá nhiều những đoá lan rừng hay lan ngoại nhập nở trên sân thượng hay bao lơn. Xin mời các bạn hãy xem những hình ảnh những cây Renanthera trồng theo dọc bờ tường, các chậu lan xếp ở ngoài bao lơn hoặc treo tren giàn che nắng mà vẫn cho chủ nhân những bông hoa xinh đẹp.

Chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu căn nguyên, ngọn ngành:

1. Sân thượng, thường được xây bằng bê tông và gạch cát hấp nhiệt rất mạnh cho nên quá nóng vào mùa hè.
2. Vì ở trên cao, nắng nhiều và gió cũng nhiều ngoại trừ bị nhà bên cạnh che bớt ánh sáng và gió.
3. Bao lơn nhiều khi không có ánh nắng trực tiếp nhưng rất nhiều ánh sáng lan vẫn có thể ra hoa.
4. Vì nhiều nắng và gió cho nên độ ẩm trên sân thượng hay bao lơn rất thấp.

Sau khi hiểu rõ thấu đáo, chúng ta sẽ tìm cách khắc phục. Phần lớn lan ưa sống trong một môi trường không quá nóng vào ban ngày 80°F (hay 26.7°C) và quá lạnh vào ban đêm 50°F (hay 10°C), phải có ẩm độ cao từ 60-80% và thoáng gió. Vì vậy chúng ta cần phải tạo ra một vùng tiểu khí hậu thích hợp với lan, tức là chúng ta phải để ý tới một số vấn đề then chốt và tìm cách khắc phục như sau:

NHIỆT ĐỘ

Muốn giảm nhiệt độ chúng ta cần phải che bớt ánh nắng bằng phên che hay lưới ni lông, và tưới nước, nhưng nên nhớ lan ưa ẩm chứ không chịu được tình trạng bị ướt liên miên. Nếu nóng tới 100°F (39°C) mà ẩm độ lên cao tới 80-90% cây vẫn mọc mạnh, ngoại trừ những giống ưa lạnh như Paphiopedilum, Miltonia v.v... không nên trồng trên sân thượng.

Muốn tăng nhiệt độ và độ ẩm hãy quây kín bằng giấy ni lông.

ÁNH SÁNG hay ÁNH NẮNG

Nên nhớ thiếu nắng hay thiếu ánh sáng lan sẽ không ra hoa. Những loài lan cần nhiều nắng như Vanda, Mokara dù có thể trồng ngay ngoài trời cũng nên che bớt nắng cho lá xanh đẹp và khỏi bị cháy. Sau đó là các loại Dendrobium, Aerides, Renanthera. Các loài Cattleya, Phaius, chỉ cần ánh nắng 5-6 giờ có ánh nắng sáng hay chiều là đủ.

ĐỘ ẨM

Thông thường khi mặt trời lên cao nhiệt độ sẽ tăng lên cao và độ ẩm xuống thấp và khi mặt trời lặn, nhiệt độ sẽ hạ xuống và độ ẩm sẽ tăng dần.

Chúng ta hãy tìm cách nâng cao ẩm độ bằng cách:
• Tưới nước chan hoà trên mặt đất.
• Để những chậu đầy nước dưới chỗ để lan.
• Dùng các tấm thảm cũ để dưới đất và tưới nước mỗi ngày.
• Căng những miếng nhựa mỏng hay ni lông trên khung gỗ cao 2-3 phân tạo thành một nơi dự trữ cho nước bốc hơi ẩm lên.
• Gắn những vòi phun sương.

Hình bên cạnh cho chúng ta thấy rằng nếu đầy đủ độ ẩm và nước những cây Vanda, Aerides sẽ mọc rất tốt ở trên sân thượng.

TƯỚI NƯỚC

Tuỳ theo từng vùng và căn cứ vào những điểm sau đây để tưới nước:

• Thời tiết nóng và khô.
• Gió nhiều hay ít.
• Giá thể trồng lan giữ nước hay không.
• Chậu lớn hay nhỏ.

Luôn luôn nhớ rằng lan ưa ẩm chứ không ưa bị ướt liên miên, nếu bị quá ướt át, rễ lan sẽ bị thối và cây sẽ chết.

Phải tôn trong thời gian ngủ nghỉ của cây, nếu không lan sẽ không ra hoa hoặc sẽ chết.

Khắc phục được thiên nhiên và hiểu biết thấu đáo nguyên tắc căn bản trong việc nuôi trồng sẽ đưa tới sự thành công. Chúc các bạn may mắn.

BÙI XUÂN ĐÁNG