|
Hotline:: 04.38293534 |
|
TunglamGarden |
|
TunglamGardenSale |
|
TunglamGardendesign |
|
Tunglamgardeninfo |
|
|
Email: admin@tunglamgarden.com |
|
Trang chủ →
Phong thủy & Cây cảnh
→ Nghệ thuật sân vườn → Cảm quan của người Nhật trong thiết kế cảnh quan (Phần 1)
Cảm quan của người Nhật trong thiết kế cảnh quan (Phần 1)
15:51 04/06/2012
Kiến trúc nhà kiểu Nhật có một không gian rất đặc biệt gọi là “góc En”. Đây là khoảng nối giữa các phòng Tatami và ngoại cảnh
Kiến trúc nhà kiểu Nhật có một không gian rất đặc biệt gọi là “góc En”. Đây là khoảng nối giữa các phòng Tatami và ngoại cảnh. Các “góc En” này được thiết kế để điều chỉnh hướng gió thổi từ bên ngoài vào. Tại đó, chỉ cần đẩy nhẹ các cánh cửa trượt, khung cửa mở hết cỡ ra cảnh quan khoáng đạt phía trước không bị bất kỳ một cản trở thị giác nào ngoài những cột rất mảnh của khung cửa. Ngồi tại nơi đây, cảm nhận sự thay đổi của bốn mùa, thưởng thức một tách trà do chính tay chủ nhân ngôi nhà pha chế, mở rộng cửa để ngắm nhìn và suy ngẫm trong tĩnh lặng, khi đó bạn sẽ cảm nhận được vẻ đẹp thật sự của khu vườn.
Ông Makoto Kataoka là một kiến trúc sư Nhật với những nghiên cứu về cảnh quan và kiến trúc truyền thống Nhật Bản sẽ chia sẻ với bạn đọc Tạp chí Khoảng trời mơ ước về các yếu tố cơ bản làm nền tảng cho các thiết kế cảnh quan đặc trưng của Nhật Bản.
Có rất nhiều yếu tố chi phối cách nhìn nhận của con người về vạn vật. Những hình ảnh nào sẽ gây ấn tượng cho con người? Những ký ức từ thủa lọt lòng, những kỷ niệm thời thơ ấu, nỗi niềm hoài hương hay những ý thức của tiền kiếp?
Mùi hương và sắc màu cây lá, cỏ hoa , sự ồn ào và tĩnh lặng, sức gió và hướng gió, độ ẩm, nhiệt độ, tất cả các yếu tố tự nhiên ấy hợp thành những cảnh tượng độc nhất vô nhị trong suốt một đời người, khơi dậy trong ta sự “thích thú”, “buồn bã”, “cáu giận”, đôi khi còn là sự “nuối tiếc” và cả những trải nghiệm mới mẻ. Những cảm xúc ấy giúp tâm hồn ta tự do bay bổng và mang tới cho ta niềm vui sống.
Sự thiếu vắng những cung bậc cảm xúc đó là cái giá chúng ta phải trả để có được cuộc sống chốn thành thị, một cuộc sống bị bao bọc bởi những kết cấu cứng nhắc, giữa bê tông, nhựa đường, giữa khói bụi, giữa những luồng xe như mắc cửi. Trong cuộc sống hối hả ấy, việc trở về với tự nhiên và cảnh quan thiên nhiên rộng lớn là một trải nghiệm hết sức quý giá đối với người dân thành phố. Những thiết kế cảnh quan trở nên thiết yếu đối với cuộc sống thành thị. Con người tìm tới những biểu hiện nhân tạo để trải nghiệm các hoạt động vốn không có trong thực tế. Và thiết kế cảnh quan là cách thức cơ bản nhất trong số đó.Thiết kế cảnh quan là việc tạo nên hình ảnh ẩn dụ của thiên nhiên rộng lớn mà người dân thành phố luôn khao khát.
Mùi hương và sắc màu cây lá, cỏ hoa , sự ồn ào và tĩnh lặng, sức gió và hướng gió, độ ẩm, nhiệt độ, tất cả các yếu tố tự nhiên ấy hợp thành những cảnh tượng độc nhất vô nhị trong suốt một đời người, khơi dậy trong ta sự “thích thú”, “buồn bã”, “cáu giận”, đôi khi còn là sự “nuối tiếc” và cả những trải nghiệm mới mẻ. Những cảm xúc ấy giúp tâm hồn ta tự do bay bổng và mang tới cho ta niềm vui sống.
Sự thiếu vắng những cung bậc cảm xúc đó là cái giá chúng ta phải trả để có được cuộc sống chốn thành thị, một cuộc sống bị bao bọc bởi những kết cấu cứng nhắc, giữa bê tông, nhựa đường, giữa khói bụi, giữa những luồng xe như mắc cửi. Trong cuộc sống hối hả ấy, việc trở về với tự nhiên và cảnh quan thiên nhiên rộng lớn là một trải nghiệm hết sức quý giá đối với người dân thành phố. Những thiết kế cảnh quan trở nên thiết yếu đối với cuộc sống thành thị. Con người tìm tới những biểu hiện nhân tạo để trải nghiệm các hoạt động vốn không có trong thực tế. Và thiết kế cảnh quan là cách thức cơ bản nhất trong số đó.Thiết kế cảnh quan là việc tạo nên hình ảnh ẩn dụ của thiên nhiên rộng lớn mà người dân thành phố luôn khao khát.
Để giải thích rõ hơn về các hình thức thể hiện này, tôi chọn ra thơ “Haiku”, một thể thơ cổ của Nhật Bản và các bộ phim điện ảnh được làm bằng những kỹ thuật tân tiến nhất hiện nay. Thơ Haiku là thể thơ rất ngắn, tác giả thể hiện nội dung chỉ bằng 17 âm tiết trên một trang giấy trắng. Trong khi đó, những bộ phim điện ảnh kỹ thuật số sử dụng hiệu ứng ảnh số và âm thanh lập thể được chiếu trên một màn hình lớn, đôi khi sử dụng kỹ xảo 3D kết hợp với những mùi hương, cùng sự chuyển động của không khí tạo nên không gian sống động. Loại hình nào khiến chúng ta rung cảm nhiều hơn?
Thơ là một phương thức thể hiện tuyệt vời, bởi một vần thơ có thể mang lại cho ta cả một thế giới suy tưởng, nơi chúng ta không cần nhắm mắt mà vẫn có thể hình dung ra hình ảnh mà câu thơ mô tả kèm theo những cảm nhận về hương vị, âm thanh, nhiệt độ, nước, gió. Tuy nhiên, những câu chữ trên sẽ chỉ cuốn hút bạn khi bản thân bạn rèn luyện cho mình kỹ năng đọc sắc bén cùng sự nhạy cảm mang tính bản năng để hiểu hết ý nghĩa chứa đựng bên trong đó.
Còn với phương thức thứ hai, thể hiện ý tưởng bằng các kỹ thuật phức tạp và công nghệ số cao thì sao? Thay vì mục tiêu ban đầu là truyền cảm hứng cho người xem, các công nghệ hiện đại đã biến thành các công cụ của thế giới ảo, có tác dụng căn bản nhất là tác động tới đầu óc khán giả có chủ ý. Các công cụ này góp phần thể hiện ý tưởng của tác giả, và chính sự khiên cưỡng này sẽ khiến chúng ta mất dần đi những bản năng quan trọng như sự tinh tế, óc tưởng tượng, ký ức và sự hồi tưởng.
“Tiểu thuyết” và “truyện tranh” cũng được nhìn nhận trong mối quan hệ như thơ Haiku và điện ảnh với những khác biệt tương tự về cách thức thể hiện. Truyện tranh, với đặc tính “hoạt họa”, dễ dàng giúp chúng ta giải trí, đồng thời cũng tước dần đi ở ta sự đa dạng và óc tưởng tượng, đều là những khả năng quan trọng và cần thiết để cảm nhận được sự tinh thông của một tiểu thuyết gia bậc thầy.
Thơ là một phương thức thể hiện tuyệt vời, bởi một vần thơ có thể mang lại cho ta cả một thế giới suy tưởng, nơi chúng ta không cần nhắm mắt mà vẫn có thể hình dung ra hình ảnh mà câu thơ mô tả kèm theo những cảm nhận về hương vị, âm thanh, nhiệt độ, nước, gió. Tuy nhiên, những câu chữ trên sẽ chỉ cuốn hút bạn khi bản thân bạn rèn luyện cho mình kỹ năng đọc sắc bén cùng sự nhạy cảm mang tính bản năng để hiểu hết ý nghĩa chứa đựng bên trong đó.
Còn với phương thức thứ hai, thể hiện ý tưởng bằng các kỹ thuật phức tạp và công nghệ số cao thì sao? Thay vì mục tiêu ban đầu là truyền cảm hứng cho người xem, các công nghệ hiện đại đã biến thành các công cụ của thế giới ảo, có tác dụng căn bản nhất là tác động tới đầu óc khán giả có chủ ý. Các công cụ này góp phần thể hiện ý tưởng của tác giả, và chính sự khiên cưỡng này sẽ khiến chúng ta mất dần đi những bản năng quan trọng như sự tinh tế, óc tưởng tượng, ký ức và sự hồi tưởng.
“Tiểu thuyết” và “truyện tranh” cũng được nhìn nhận trong mối quan hệ như thơ Haiku và điện ảnh với những khác biệt tương tự về cách thức thể hiện. Truyện tranh, với đặc tính “hoạt họa”, dễ dàng giúp chúng ta giải trí, đồng thời cũng tước dần đi ở ta sự đa dạng và óc tưởng tượng, đều là những khả năng quan trọng và cần thiết để cảm nhận được sự tinh thông của một tiểu thuyết gia bậc thầy.
Giờ hãy xem xét các yếu tố kỹ thuật của phương pháp thiết kế cảnh quan
“vườn non bộ”, một thủ pháp phản ánh rõ nét tinh thần Nhật Bản truyền thống. Trong phương thức này sỏi trắng và một vài tảng đá tự nhiên sẽ được đặt vào trong cùng một không gian. Điểm thu hút của cảnh quan này chính là độ cân bằng và sự tương phản của chúng nhằm khắc họa rõ nét hơn ý tưởng của nhà thiết kế. Sự giới hạn vật liệu trong cách thể hiện đòi hỏi người xem phải có óc tưởng tượng, sự nhạy cảm đủ độ để thấm được nó. Trong khi ngày nay, con người đã quen với truyện tranh thì sẽ không dễ thấy được cái hay của tiểu thuyết, sự nhạy cảm bị mất đi do lạm dụng các công nghệ truyền tải thông điệp hiện đại. Do đó, chúng ta cần thời gian để hồi phục sau đó mới có thể cảm được vẻ đẹp của “vườn non bộ” đặc trưng của Nhật Bản.
Dễ thấy là chỉ bằng nghệ thuật tạo hình đơn thuần thì không thể gây ấn tượng với những con người thuộc các nền văn hóa và các quốc gia khác nhau. Hơn thế nữa, các hình ảnh đơn sắc và sự giới hạn về chất liệu sẽ gây ra cảm giác nhàm chán cho người xem.
Cảnh vật xung quanh và những yếu tố tác động đến thị giác tại khu vườn được sắp đặt dựa trên mối liên hệ sâu sắc với kiến trúc Nhật Bản truyền thống. Bạn có thể cảm thấy tính “định hướng” trong cách bài trí này, ví dụ như đồ đạc và các tấm thảm được sắp đặt theo một trật tự nhất định với mục đích tạo hình. Trong sinh hoạt thường ngày, thay vì dùng ghế để ngồi, người Nhật ngồi hoặc quỳ gối trực tiếp trên sàn và chỉ dùng bàn để viết và đọc hay với sách trên kệ cao. Thức ăn thì được đặt trên các “Zen”, một loại khay có chân, có chức năng như một chiếc bàn. Những đồ vật truyền thống này có thể làm chân người Nhật bị ngắn hơn so với người dân các nước khác nhưng may mắn là trên thực tế chiều cao của người Nhật không bị ảnh hưởng nhiều.
Kiến trúc nhà kiểu Nhật có một không gian rất đặc biệt gọi là “góc En”. Đây là khoảng nối giữa các phòng Tatami và ngoại cảnh. Các “góc En” này được thiết kế để điều chỉnh hướng gió thổi từ bên ngoài vào. Tại đó, chỉ cần đẩy nhẹ các cánh cửa trượt, khung cửa mở hết cỡ ra cảnh quan khoáng đạt phía trước không bị bất kỳ một cản trở thị giác nào ngoài những cột rất mảnh của khung cửa. Ngồi tại nơi đây, cảm nhận sự thay đổi của bốn mùa, thưởng thức một tách trà do chính tay chủ nhân ngôi nhà pha chế, mở rộng cửa để ngắm nhìn và suy ngẫm trong tĩnh lặng, khi đó bạn sẽ cảm nhận được vẻ đẹp thật sự của khu vườn.
Trong những năm gần đây, “vườn treo trên mái”, “bức tường xanh”, “vườn sinh thái”, “vật liệu tái chế và sinh thái” đã nối tiếp nhau ra đời giúp phát triển các kỹ thuật thiết kế cảnh quan. Song những cảnh quan được tạo nên trong tương lai không nên bị hàng loạt những kỹ thuật hiện đại thống trị mà phải được chọn lựa cho phù hợp với ý tưởng xuyên suốt tác phẩm của nhà thiết kế. Ở đây tôi muốn nói, cảnh quan thiên nhiên phải đồng điệu với “sự nhạy cảm” mang tính bản năng của con người cũng như đảm bảo tính bền vững và gây ấn tượng mạnh mẽ. Hơn nữa, những thiết kế này phải góp phần gìn giữ và bảo tồn môi trường thiên nhiên.
( Còn tiếp … )
KTS Makoto Kataoka
(Theo Tạp chí Khoảng trời mơ ước 06)
(Theo Tạp chí Khoảng trời mơ ước 06)
11:33 27/02/2014 Lối nhỏ trong vườn
10:39 14/02/2014 10 mẫu thiết kế sân vườn đẹp kiểu Nhật
09:14 09/01/2014 Vườn xanh trên tầng cao
09:43 03/01/2014 Các phong cách thiết kế sân vườn nhiều người ưa thích
09:52 30/10/2013 Sân vườn hiện đại nhưng đầy tính riêng tư
14:45 04/03/2013 Ngoại thất sân vườn trong nhà hiện đại
11:33 28/02/2013 Những góc vườn nhỏ mà xinh
14:33 27/02/2013 Vườn địa đàng Philadelphia
10:55 26/02/2013 Những khu vườn hấp dẫn nhất thế giới (P2)
16:23 21/02/2013 Khám phá vẻ đẹp của những khu vườn Nhật